III EVROPSKE PERSPEKTIVE: SAZRIJEVANJE DEMOKRACIJE ILI KOMEŠANJE NEODREĐENIH OČEKIVANJA
Jedan narod viška. Tako je Hannah Arendt, obrćući jedan Sartrov izraz, označila odnos nacista prema Jevrejima i Ciganima. A izgleda da su danas svi narodi postali višak. To su migranti otrgnuti od svog korijena, izbjeglice, ljudska bića kao da se presipaju jedna preko drugih. Prenaseljeno čovječanstvo – ili se takvim smatra – reaguje na svoje razmnožavanje s gađenjem: čovjek je postao crv za drugog čovjeka… U vrijeme kad naša društva odbacuju od sebe svoje starce, hendikepirane, svoje imigrante, svoje seropozitivne, možda će se sutrašnja formulacija svesti na sljedeću parolu: apartheid plus prava čovjeka.
Pascal Bruckner, Sjeta demokratije, Otrov zamora